Να υπάρχει κίνητρο
Πρώτη και βασικότερη προϋπόθεση είναι να έχουμε κίνητρο, ενδιαφέρον, κάποιο λόγο τέλος πάντων για να διαβάσουμε το κείμενο.

Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που μας ωθούν να διαβάσουμε ένα κείμενο: από την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών της καθημερινής ζωής, όπως το μαγείρεμα ενός φαγητού (αν πρόκειται για συνταγή μαγειρικής) ή την ανεύρεση δουλειάς (αν πρόκειται για αγγελία), μέχρι τις πιο σύνθετες ανάγκες μάθησης και επικοινωνίας.

Η ανάγνωση, όπως και τόσες άλλες γλωσσικές δραστηριότητες του ανθρώπου, βασίζεται στην ανάγκη για επικοινωνία.

Όταν γίνεται λόγος για επικοινωνία μέσω της ανάγνωσης, ο νους πηγαίνει αμέσως στη ρομαντική ιδέα της επικοινωνίας ανάμεσα στον αναγνώστη και στο συγγραφέα. Όσο κι αν θέλουμε να «συνομιλήσουμε» με το συγγραφέα ενός κειμένου, αυτό κατορθώνεται στις περιπτώσεις που υπάρχει προηγούμενο, έχει δηλαδή στοιχειοθετηθεί ήδη μια σχέση ανάμεσα στο συγκεκριμένο συγγραφέα και τον αναγνώστη, επειδή γνωρίζονται από άλλους «δρόμους» ή, το συνηθέστερο, επειδή ο αναγνώστης έχει ήδη διαβάσει άλλα κείμενα του συγγραφέα. Θα ήταν περίεργο να θέλουμε να επικοινωνήσουμε με κάποιον για τον οποίο δε γνωρίζουμε απολύτως τίποτε.

Η επικοινωνία η οποία μας ενδιαφέρει περισσότερο στο χώρο της εκπαίδευσης είναι η επικοινωνία ανάμεσα στους αναγνώστες του ίδιου κειμένου. Επιθυμούμε να διαβάσουμε ένα κείμενο το οποίο θα μας φέρει κοντά σε ανθρώπους που αγαπούμε και εμπιστευόμαστε, θα μας βοηθήσει να συνομιλήσουμε από καλύτερες θέσεις. Είναι ο λόγος για τον οποίο οι φίλοι, οι ερωτευμένοι, οι συνάδελφοι ανταλλάσσουν διαρκώς βιβλία.