Να σχετίζεται με τις γνωστικές και πολιτισμικές «αποσκευές» του αναγνώστη |
|
Για την κατανόηση ενός κειμένου μεγάλη σημασία έχουν επίσης οι γνωστικές και πολιτισμικές «αποσκευές» του αναγνώστη. Αν ένα κείμενο μιλά για φυσικά ή κοινωνικά φαινόμενα για τα οποία δεν έχουμε ιδέα ή για ιστορικά γεγονότα για τα οποία επίσης δε γνωρίζουμε τίποτε, θα δυσκολευτούμε πολύ να το κατανοήσουμε. Ακόμη όμως κι αν δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις και μιλά για καθημερινές ανθρώπινες εμπειρίες όπως ο έρωτας και ο γάμος, η αρρώστια ή ο θάνατος, το πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τις τοποθετεί μπορεί να είναι ανοίκειο για τον αναγνώστη και να δυσκολεύει την κατανόησή του. Αν, λ.χ., ο αναγνώστης προέρχεται από έναν πολιτισμό  όπου οι γάμοι γίνονται κυρίως με συνοικέσια και οι ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στους νέους πριν από το γάμο απαγορεύονται αυστηρά, θα του είναι δύσκολο να κατανοήσει και να ταυτιστεί με ένα μεγάλο μέρος του σύγχρονου δυτικού μυθιστορήματος το οποίο μιλά για τις ερωτικές σχέσεις ― δύσκολο αλλά όχι αδύνατο.Όπως είπαμε και παραπάνω αναφορικά με τη γλώσσα, η ανάγνωση και η κατανόηση βασίζονται σε ένα διαρκές παιγνίδι ανάμεσα στο οικείο και το ανοίκειο, το δικό μας και το ξένο, το γνωστό και το άγνωστο . Για να κατανοήσουμε ένα κείμενο, δε χρειάζεται απαραίτητα να μας μιλά για κάτι που γνωρίζουμε ακριβώς, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι κατανοούμε μόνο κείμενα του δικού μας πολιτισμού, ενώ, όπως είναι γνωστό, η λογοτεχνία μεταφράζεται διαρκώς και όλοι έχουμε απολαύσει κείμενα από διαφορετικούς πολιτισμούς. Εκείνο όμως που χρειάζεται είναι ο αναγνώστης να βρίσκει κάποιου είδους σύνδεση των δικών του εμπειριών με τις εμπειρίες που ενυπάρχουν σε αυτό που διαβάζει. Ειδικά για τους νεαρούς και άπειρους αναγνώστες, προκειμένου να βρεθεί αυτή η σύνδεση, χρειάζεται μια γνωστική και πολιτισμική προετοιμασία πριν από την ανάγνωση.
|
 |
