Η πορεία που ακολούθησε η έρευνα κάθε ομάδας περιλάμβανε
τρία βασικά στάδια:
Το πρώτο ήταν η συλλογή των πληροφοριών.
Το δεύτερο η συζήτηση και η αξιολόγηση των πληροφοριών μεταξύ των μελών της ομάδας.
Τέλος, η παρουσίαση των πληροφοριών στην τάξη και η συλλογική συζήτηση.
Όπως είπαμε και προηγουμένως, η συλλογή των πληροφοριών έγινε με ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις που σχεδίασαν τα μέλη των ομάδων με τη δική μου βοήθεια. Οι συνεντεύξεις μαγνητοφωνήθηκαν και την απομαγνητοφώνηση ανέλαβαν οι ίδιοι οι μαθητές. Πολλά από τα κείμενα των συνεντεύξεων έγιναν στην τάξη και αντικείμενο γλωσσολογικής επεξεργασίας, στην ώρα του μαθήματος της γλώσσας.
Έτσι, παραδείγματος χάριν, εντοπίστηκαν τα πιο συχνά γραμματικά και συνταχτικά λάθη των μεταναστών και συζητήθηκαν οι δυσκολίες της εκμάθησης ελληνικών από αλλόγλωσσους μαθητές, αλλά και οι βασικές ομοιότητες και διαφορές της ελληνικής γλώσσας από τις μητρικές γλώσσες των μεταναστών που έδωσαν συνέντευξη.
Οι αλλόγλωσσοι μαθητές της τάξης μίλησαν για τις δικές τους εμπειρίες στην εκμάθηση των ελληνικών και μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα βοήθησαν στη σύγκριση των ελληνικών με τις δικές τους γλώσσες.
Τα μέλη των ομάδων κατά τη διάρκεια της έρευνας κρατούσαν συστηματικά ημερολόγιο, αποσπάσματα από το οποίο διάβαζαν στην τάξη στις ενημερωτικές συζητήσεις που γίνονταν και όπου κάθε ομάδα παρουσίαζε στοιχεία που είχε συγκεντρώσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Αντίστοιχα βοηθητικός και υποστηρικτικός ήταν και ο ρόλος των γονιών. Το γεγονός ότι ο δάσκαλος ενημέρωσε από πριν τους γονείς για το σχέδιο εργασίας που επρόκειτο να υλοποιηθεί, αναπτύσσοντας τα πλεονεκτήματα της διαθεματικής προσέγγισης, ήταν καθοριστικό για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των περισσότερων και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες συνεργασίας. Προφανώς υπήρξαν και γονείς που έφεραν αντιρρήσεις, γεγονός εξάλλου συνηθισμένο σε κάθε τάξη όπου ο εκπαιδευτικός αποφασίζει να παρακάμψει τα συνήθη διδακτικά μονοπάτια και να αναλάβει πρωτοβουλίες άγνωστες για τους γονείς.
Εκτός από τις επιμέρους επισκέψεις που έκαναν τα μέλη των δύο ομάδων και γίνονταν εκτός του σχολικού ωραρίου με συνοδεία δική μου ή/και γονιών- οργανώθηκε μία έξοδος, όπου συμμετείχαν όλοι οι μαθητές. Αυτή έγινε πρωί στο χώρο της λαϊκής αγοράς, όπου τα παιδιά όχι μόνο συνάντησαν πολλούς μετανάστες που βρίσκονταν εκεί ως πωλητές ή αγοραστές, αλλά είχαν παράλληλα την ευκαιρία να παρατηρήσουν και να σχολιάσουν τον πλούτο γλωσσών και διαλέκτων που ομιλούνταν στην αγορά, αλλά και τους τρόπους επικοινωνίας ανάμεσα σε ανθρώπους που δε μοιράζονταν την ίδια γλώσσα.
Την ίδια περίοδο που οι ομάδες υλοποιούσαν τις έρευνες προσκλήθηκαν στην τάξη οι γονείς δύο ελλήνων μαθητών που παλιότερα ήταν μετανάστες για να μοιραστούν μαζί μας την εμπειρία της μετανάστευσης. Το «άνοιγμα της ψυχής» των γονιών για «τα δύσκολα χρόνια της ξενιτιάς» και η εγγύτητα των περιγραφών και των βιωμάτων τους με όσα οι ξένοι μετανάστες περιέγραψαν στις συνεντεύξεις τους, ευαισθητοποίησε ιδιαίτερα τους μαθητές και κινητοποίησε την ενσυναίσθησή τους για τους μετανάστες.
Ο φόβος των γονιών ότι δε θα καλυφθεί η καθορισμένη ύλη είναι πολύ μεγάλος στα ολιγοθέσια σχολεία, όπου ο σχολικός χρόνος που αντιστοιχεί σε κάθε τάξη είναι περιορισμένος.
Ειδικότερα όμως για τα σχολεία αυτά η διαθεματική προσέγγιση και η υλοποίηση σχεδίων εργασίας προσφέρεται ιδιαίτερα, τόσο γιατί οι διδακτικοί κύκλοι που ακολουθούνται εμπλέκουν τα μαθήματα μικρότερων και μεγαλύτερων τάξεων, ούτως ώστε όλοι οι μαθητές ανάλογα με την ηλικία τους και το μαθησιακό τους επίπεδο να συμμετέχουν ισότιμα σε όλα τα στάδια του project, όσο και για τις δυνατότητες συνεργασίας που δημιουργούνται σε μαθητές διαφορετικής ηλικίας που διδάσκονται από κοινού στην ίδια αίθουσα.
Οι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων μπορούν να αναπτύξουν στους μικρότερους μαθητές διάφορα θέματα που οι ίδιοι έχουν ήδη γνωρίσει στα μαθήματά τους, αλλά και να ακούσουν τους μικρότερους μαθητές καθώς θα περιγράφουν βιώματα και σκηνές από τη δική τους καθημερινότητα.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Έτσι, αν για παράδειγμα σε ένα μονοθέσιο σχολείο ο δάσκαλος αποφασίσει να υλοποιήσει ένα σχέδιο εργασίας με θέμα τον καιρό, για τις δυο πρώτες τάξεις το ενδιαφέρον μπορεί να εστιαστεί στις εποχές και στις ασχολίες των ανθρώπων ανά εποχή. Στην τρίτη και τετάρτη τάξη μπορεί να γίνει μια πρώτη προσέγγιση των καιρικών φαινομένων και πώς αυτά επηρεάζουν τη ζωή των φυτών, των ζώων και των ανθρώπων, ενώ, τέλος, στις μεγαλύτερες τάξεις η μελέτη και η έρευνα του σχεδίου εργασίας μπορεί να περιστραφεί γύρω από το κλίμα, τις κλιματολογικές αλλαγές, το κλίμα σε διαφορετικούς τόπους κ.λπ.
|
