Μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» |
| Πολυάριθμες έρευνες έχουν φέρει στο φως το συμπέρασμα ότι:
οι κρίσεις των εκπαιδευτικών για τους μαθητές τους αλλά και οι προσδοκίες τους γι' αυτούς επηρεάζονται καθοριστικά αλλά ασυναίσθητα (χωρίς δηλαδή αυτή η επίδραση να είναι «ορατή» στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς) από την κοινωνική προέλευση των μαθητών τους. Οι προσδοκίες αυτές διαμορφώνονται βέβαια με βάση τα σχολικά χαρακτηριστικά των παιδιών (το ενδιαφέρον, τη συμπεριφορά, την επίδοση), τα οποία όμως, όπως είδαμε, «μεταφράζουν» τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά. Περιμένουν λοιπόν λίγα πράγματα από τους «αδύναμους» μαθητές, που είναι στην πλειοψηφία τους παιδιά των μη προνομιούχων στρωμάτων. Αυτό έχει αποτέλεσμα οι μαθητές αυτοί να οδηγούνται κάποιες φορές σε μια στάση παραίτησης. Έχει αποδειχτεί εξάλλου ότι οι συνέπειες αυτών των αξιολογήσεων και των προσδοκιών του δασκάλου είναι πολύ σημαντικές για τη σχολική πορεία των παιδιών, περισσότερο από όσο φαντάζονται συνήθως οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Ορισμένοι ερευνητές κάνουν λόγο για «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», για μια διαδικασία δηλαδή όπου οι μαθητές εσωτερικεύουν και προσαρμόζονται στην εικόνα που φτιάχνει γι' αυτούς ο εκπαιδευτικός, επαληθεύοντας σε μεγάλο βαθμό τις υψηλές ή χαμηλές προσδοκίες του, τις οποίες έμμεσα και αδιόρατα αναγνωρίζουν. |
| Τι μπορεί να κάνει ένας εκπαιδευτικός |