Η κατά διαστήματα συστηματική ενασχόληση του εκπαιδευτικού, στο πλαίσιο της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής, με μια μόνο ομάδα παιδιών της τάξης του θα προϋπέθετε βέβαια τη σχετική αυτονομία των υπόλοιπων παιδιών. Είναι όμως δυνατόν να δουλεύουν τα παιδιά αυτόνομα και γιατί κάτι τέτοιο δεν το επιτυγχάνει ο εκπαιδευτικός του δεύτερου παραδείγματος που έχει ζητήσει από τα παιδιά των μεγάλων τάξεων να αντιγράψουν και να μάθουν απέξω ένα κείμενο; Αυτή η αδυναμία των παιδιών να δουλέψουν αυτόνομα θεωρείται, εξάλλου, ότι αποτελεί ένα από τα βασικότερα προβλήματα των ολιγοθέσιων σχολείων. Η αυτονομία του μαθητή δεν είναι όμως ποτέ δεδομένη. Είναι κάτι που μαθαίνεται σταδιακά και επιτυγχάνεται σε μια τάξη μόνο όταν έχουν διασφαλιστεί δύο προϋποθέσεις: να νιώθουν οι μαθητές ότι ο εκπαιδευτικός εμπιστεύεται τους ίδιους και είναι επιτρεπτικός απέναντι στις επιλογές τους και τα λάθη τους και να βρίσκουν ενδιαφέρον/κίνητρο σε αυτό που τους ζητείται να κάνουν. Ποιο νόημα και άρα κίνητρο να βρει ένας μαθητής στην αντιγραφή και στην αποστήθιση ενός αποσπάσματος του σχολικού βιβλίου του, ενέργειες οι οποίες δεν εντάσσονται σε κάποιο λειτουργικό και επικοινωνιακό πλαίσιο; Γιατί να μην ενδιαφέρεται περισσότερο να συμμετάσχει σε μια συζήτηση - έστω και με τους πολύ μικρότερους μαθητές - που εκείνη την ώρα γίνεται μέσα στην τάξη, όπως στη 2η σκηνή; Εξάλλου, όπως είδαμε, η διαφοροποιημένη παιδαγωγική δεν μπορεί να λειτουργήσει σε μια τάξη, αν όλη η οργάνωση της διδακτικής πράξης δε βασίζεται στα κίνητρα κάθε παιδιού, στο σημείο από το οποίο έχει ξεκινήσει, στην ανακαλυπτική μάθηση και στην αυτονομία των μαθητών. |
