Πρωτεύον ζητούμενο της εποχής μας είναι να μάθουν οι νέες γενιές στο σχολείο ιστορία, δηλαδή να κατανοήσουν ότι οι έννοιες, οι ιδέες, οι αξίες έχουν ιστορία, πράγμα που σημαίνει ότι το περιεχόμενό τους αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου και ανάλογα με τις διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες.
Mολονότι είναι γνωστό και αυτονόητο ότι στην κοινωνία και στην ιστορία όλα αλλάζουν ασταμάτητα, παγιδεύει η ιδεολογία του παρελθόντος και έτσι χάνεται η αλλαγή και η εξέλιξη των νοημάτων. Oι έννοιες της πατρίδας και του έθνους, μολονότι αρχαιότατες, έχουν πολλές φορές αλλάξει νοηματικό περιεχόμενο μέσα στην ιστορία.
H μεγάλη τομή στην ευρωπαϊκή ιστορία η οποία συντελείται με το Διαφωτισμό και τη γαλλική επανάσταση μεταμορφώνει τελείως το νοηματικό περιεχόμενο των εννοιών της πατρίδας και του έθνους.
Μέχρι τότε στην Ευρώπη το «έθνος» αποτελούσαν μόνο οι ευγενείς στην πολυεθνική οθωμανική αυτοκρατορία, η έννοια του έθνους είναι ασαφής, οι υπήκοοι ανήκουν σε επιμέρους ομάδες, ανάλογα με τη διοικητική οργάνωση, το σύστημα φορολογίας και τη θρησκεία.
Mε το Διαφωτισμό, με τη μεγάλη αλλαγή της επανάστασης, θα προκύψει ο καινούριος τρόπος διακυβέρνησης, η αρχή της εκλογής των αντιπροσώπων των πολιτών, που θα αποδώσει
- στην πατρίδα τη σημασία του εθνικού κράτους και
- στο έθνος τη σημασία του συνόλου το οποίο κατοικεί εντός των συνόρων του.
Πατριωτισμός είναι η αγάπη που αισθάνονται για το έθνος-κράτος όσοι ανήκουν σε αυτό, δεμένοι ανάμεσά τους με τις δύο μεγάλες αξίες: της ισότητας, που τους κάνει όλους πολίτες, και της ελευθερίας από την κληρονομική «ελέω θεού» εξουσία.
|