Ένα παράδειγμα

Όταν παντρευτήκαμε με τον Μπομπ, συμφωνήσαμε από κοινού να κάνουμε το γάμο στη δημαρχία και όχι στην εκκλησία και όταν γεννήθηκαν τα παιδιά ήταν λογικό να μην προγραμματίσουμε θρησκευτική βάπτιση. Εντούτοις, όταν ο Μπομπ θέλησε να βαπτιστούν τα παιδιά (σε οποιοδήποτε θρησκευτικό δόγμα), διεκδίκησα αυτό να γίνει μέσα στην ορθόδοξη παράδοση, παρά το γεγονός ότι δεν είχα ιδιαίτερη έγνοια θρησκευτικής τάξεως ως προς το ζήτημα. Το επιχείρημα του Μπομπ υπέρ της βάπτισης, που συνίστατο στο ότι η βάπτιση θα προσέφερε στα παιδιά ενός είδους συμμετοχή σε μια κοινότητα που δεν είχε να κάνει με τα εθνικά όρια, με οδήγησε να ζητήσω να ακολουθήσουμε την ορθόδοξη παράδοση. Θεώρησα πράγματι ότι θα μου δινόταν η δυνατότητα να μεταδώσω, μέσω της βάπτισης, ένα στοιχείο που θεωρούσα σημαντικό για την ελληνική παράδοση.  

Το ζήτημα λοιπόν δεν ήταν μια στάση ουσιώδους σχέσης με τη θρησκευτική πίστη ή, για την ακρίβεια, με το θρησκευτικό δόγμα, αλλά μάλλον να προσφέρω στα παιδιά πρόσβαση σε κάτι που μου φαινόταν ως στοιχείο άρρηκτα συνδεδεμένο με την ελληνική ταυτότητα. Θεωρούσα, πράγματι (σωστά ή όχι), ότι οι θρησκευτικές παραδόσεις δεν είχαν το ίδιο (ειδικό) βάρος στην Ελλάδα και στην Αγγλία. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, αυτό μαρτυρά σαφώς τη σπουδαιότητα που απέδιδα στην πρόσληψη από τα παιδιά των αναφορών της δικής μου κουλτούρας. Ο Μπομπ συμφώνησε με την ορθόδοξη βάπτιση. Όπως και ως προς τις γλώσσες, μοιάζει να νοιάζεται λιγότερο από μένα για τον τρόπο με τον οποίο θα μεταδώσει στα παιδιά τα στοιχεία της δικής του κουλτούρας όχι γιατί είναι αδιάφορος ως προς το θέμα, αλλά γιατί είναι πιο «άνετος». Στην πράξη, ο δικός του τρόπος να μεταδίδει τις πολιτιστικές αναφορές του μέσα στην οικογένεια έχει να κάνει πιο πολύ με το γεγονός ότι εκείνος διατήρησε πολύ έντονα τα στοιχεία της πολιτιστικής καταγωγής του, μολονότι ζει στο Βέλγιο. Όπως και για τις γλώσσες, είναι προφανές ότι η ανά τον κόσμο κυριαρχία της αγγλοσαξονικής κουλτούρας προσφέρει και ως προς αυτό μια εγγύηση.  

Παρά το γεγονός ότι επιθυμούμε να μεταδώσουμε στα παιδιά στοιχεία αναφοράς της κουλτούρας του καθενός μας, δεν τα στείλαμε σε ελληνικό ή αγγλικό σχολείο. Αυτό δείχνει πιθανόν ότι δεν προσδίδουμε στο σχολείο μεγάλη σπουδαιότητα σε ό,τι αφορά στη μετάδοση των εθνικών μας πολιτιστικών αναφορών. Φαίνεται, όντως, ότι για μας είναι σημαντικό να περνάμε και να συντηρούμε τις πολιτιστικές μας αναφορές στο εσωτερικό της οικογένειας, παρά να στείλουμε τα παιδιά σε σχολείο με κύρια γλώσσα τα ελληνικά ή τα αγγλικά.