Η παιδαγωγική διαχείρηση της ετερογένειας


Επιπλέον, για να καταφέρω να προκαλέσω στον άλλο την επιθυμία να μάθει, θα πρέπει να αναγνωρίσω το βίωμά του και την αξία του, να τον καταλάβω, να μάθω από τις εμπειρίες του. Για να μπορέσει ο μαθητής να μάθει να μαθαίνει, να κατανοεί δηλαδή την πολλαπλότητα του κόσμου και να αποκτήσει εργαλεία παρέμβασης σε αυτή, θα πρέπει και ο εκπαιδευτικός να είναι ανοιχτός απέναντι στον άλλο και να μαθαίνει από αυτόν και την εμπειρία του. Γιατί δεν μπορείς να διδάξεις την πολλαπλότητα όταν είσαι ο ίδιος μονομερής και δεν καταφέρνεις να αντιληφθείς τις ανάγκες του άλλου. Αυτή η διαδρομή, αυτό το άνοιγμα προς τον άλλο, είναι στην ουσία το εργαλείο που θα σου επιτρέψει να δεις τις δικές σου πολλαπλές υπαγωγές, για να μπορέσεις στη συνέχεια να διαχειριστείς την ετερογένεια της σχολικής σου τάξης. Με άλλα λόγια, η διαχείριση της ετερογένειας απαιτεί να επεξεργαστούν οι εκπαιδευτικοί τις δικές τους ταυτότητες και να αποδεχτούν τις πολλαπλές αναφορές τους.

Γίνεται, νομίζουμε, σαφές πως ο εκπαιδευτικός δεν μπορεί να διαχειριστεί την ετερογένεια αν δεν την αναγνωρίσει ως συστατικό στοιχείο κάθε προσωπικότητας, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού του. Αυτή η διαδικασία του αναστοχασμού μπορεί να «ταρακουνήσει» τις βεβαιότητες και την ασφάλειά του και να τον δυσκολέψει σε ένα πρώτο επίπεδο. Αν όμως ο εκπαιδευτικός καταφέρει να αντέξει τις πρώτες «αναταράξεις» και συνεχίσει με συνέπεια και αποφασιστικότητα αυτή τη διαδικασία, τα κέρδη θα είναι πολλαπλά για την εκπαιδευτική του παρέμβαση και αποτελεσματικότητα, αφού θα έχει βρει κλειδιά για να παρέμβει εκεί όπου καταρχήν του φαινόταν σχεδόν αδύνατη η όποια προσπάθεια. Επιπλέον, αυτό το άνοιγμα προς τον άλλο ίσως αποδειχτεί τελικά το πιο χρήσιμο κλειδί και για το σχολείο αλλά και για την κοινωνική συνοχή γενικότερα.