Η συνάντηση ανάμεσα σε μέλη διαφορετικών πολιτισμών που υιοθετούν διαφορετικές αξίες και κώδικες συμπεριφοράς καθορίζεται πολύ συχνά από αυτό που ονομάζουμε πολιτισμικές παρεξηγήσεις, οι οποίες απορρέουν από αμοιβαίες παρανοήσεις.
Όλοι και όλες μας έχουμε την εμπειρία πολιτισμικών παρεξηγήσεων όταν παραβαίνουμε, άθελά μας, κανόνες που αφορούν στην προσφορά και ανταπόδοση δώρων, στους κανόνες ένδυσης, στη συμπεριφορά στο τραπέζι κ.ο.κ.
Τα επεισόδια που ονομάζουμε πολιτισμικές παρεξηγήσεις φορτίζονται συνήθως αρνητικά, γιατί μας προκαλούν συναισθήματα αμηχανίας, θυμού κ.λπ.
Ωστόσο, αν τα δούμε από τη σκοπιά του τι μας μαθαίνουν, μπορούν να λειτουργήσουν ως μια πρόκληση:
να πάρουμε απόσταση από τα οικεία πολιτισμικά σημεία αναφοράς, από αυτά που θεωρούμε δεδομένες αλήθειες για τα πράγματα, γεγονός που θα μας επιτρέψει να τα επεξεργαστούμε. Η απομάκρυνση από το οικείο καταρχήν σημαίνει να δούμε τον «εαυτό» με τα μάτια του «άλλου», να μετακινηθούμε δηλαδή σε σχέση με τις ήδη διαμορφωμένες αντιλήψεις μας. Και αυτό προκύπτει όταν λαμβάνουμε υπόψη μας τον άλλο και τον τρόπο με τον οποίο εκείνος αντιλαμβάνεται και βιώνει τα πράγματα. Αυτό έχει επακόλουθο μια δεύτερη μετακίνηση: να επιστρέψουμε στο οικείο αντικρίζοντάς το από μια νέα οπτική γωνία.
|