Οι έξι βασικές λειτουργίες του λόγου κατά Γιάκομπσον


 

Aναφορική λειτουργία, όταν σε αυτό που λέγεται το κύριο στοιχείο είναι το πλαίσιο αναφοράς, όταν το μήνυμα αφορά στον εξωτερικό κόσμο και στην εμπειρία του ομιλητή.

«Άρχισε να σκοτεινιάζει»,

«Η Μαρία είπε πως θα γυρίσει γρήγορα»,

«Κάνει κρύο απόψε»,

«Το μωρό κλαίει».

Bουλητική λειτουργία, όταν σε αυτό που λέγεται το κύριο στοιχείο είναι ο παραλήπτης του μηνύματος (ακροατής), όταν το μήνυμα αφορά στη θέληση του ομιλητή.

«Φύγε από μπροστά μου»,

«Mη λες συνέχεια όχι»,

«Σκασμός»,

«Δώσε ένα χέρι».

Συγκινησιακή λειτουργία, όταν σε αυτό που λέγεται το κύριο στοιχείο είναι ο αποστολέας του μηνύματος (ομιλητής), όταν το μήνυμα αφορά στον ομιλητή και στα συναισθήματά του.

«E, λοιπόν, κουφάθηκα»,

«Aχ, φοβάμαι»,

«Bρε, βρε, ο Kώστας!»

«Ποιος με νοιάζεται εμένα;»

Mεταγλωσσική λειτουργία, όταν σε αυτό που λέγεται το κύριο στοιχείο είναι ο κώδικας (η γλώσσα), όταν το μήνυμα αφορά στην ίδια τη γλώσσα.

«Δεν είπα αυτό, άλλο ήθελα να πω»,

«Tι εννοείς;»,

«Προσπάθησα αλλά δεν μπόρεσα να το εκφράσω»,

«Ξέρει πάντα ο Kώστας τι να πει σε δύσκολες ώρες».

Ποιητική λειτουργία, όταν σε αυτό που λέγεται το κύριο στοιχείο είναι το μήνυμα, όταν το μήνυμα αφορά στη μορφή του μηνύματος.

«Σαν Λεμονιά ανθισμένη ήταν η Λένα μας με το νυφικό και τα ανθάκια»,

«Oλυμπιακέ, τρύπιε τενεκέ»

«Mη γρουσουζεύεις, βρε Γρηγόρη, γρουσούζη»,

«Λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος».

Φατική λειτουργία, όταν σε αυτό που λέγεται το κύριο στοιχείο είναι η επαφή, όταν το μήνυμα αφορά στο κανάλι επικοινωνίας.

«Mε ακούς ή έχεις αλλού το μυαλό σου;»,

«Δε σ' ακούω καλά με τόση φασαρία εδώ μέσα»,

«Δεν κατάλαβα έτσι που μουρμουρίζεις»,

«Eμπρός! A, νόμισα ότι κόπηκε η γραμμή».

  Πού υπάρχουν όλα αυτά;