Πώς συνδέονται τα κείμενα;
«Γλώσσα του σπιτιού και γλώσσα του σχολείου» και «Η ικανότητα του λόγου και η γλωσσική διδασκαλία» δύο νέα κείμενα της Άννας Φραγκουδάκη στη θεματική ενότητα «Κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο της εκπαίδευσης». Στο πρώτο κείμενο αναλύεται το ζήτημα της μητρικής γλώσσας και πόσο σημαντική είναι η αναγνώρισή της από το σχολείο, για να μπορούν τα παιδιά στη συνέχεια να μάθουν ανάγνωση και γραφή στην πρότυπη γλώσσα του σχολείου. Το κεντρικό επιχείρημα είναι ότι, αν και η γλωσσολογία παραδέχεται ότι κάθε εθνική γλώσσα έχει πολλές ποικιλίες, διαλέκτους, κώδικες, ιδιώματα και διάφορα ύφη, ο εκπαιδευτικός θεσμός αντιμετωπίζει τη γλώσσα σαν να ήταν μία, ενιαία και ομοιογενής. Αυτό έχει ως συνέπεια τα παιδιά που φτάνουν στο σχολείο κουβαλώντας τις διαλέκτους που μιλούν στο σπίτι, να βρίσκονται αντιμέτωπα με την αγνόηση, βλέπε υποτίμηση, της δικής τους γλώσσας, και άρα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις γλωσσικές απαιτήσεις του σχολείου. Πολύ περισσότερο όταν η μητρική τους γλώσσα δεν είναι καν η γλώσσα του σχολείου. |
Στο δεύτερο κείμενο αναλύεται η έννοια του προφορικού λόγου και η σύνδεσή του με τη γλωσσική διδασκαλία στο σχολείο, η οποία στην ουσία δίνει έμφαση στη γραπτή μορφή. Το πέρασμα αυτό από τον προφορικό στο γραπτό κώδικα γίνεται στο σχολείο με τρόπο βίαιο και αποκομμένο από την πραγματικότητα. Αυτό έχει ως συνέπεια τα παιδιά να μαθαίνουν τη γλώσσα έξω από την επικοινωνιακή λειτουργία της και μακριά από την καθημερινή, ζωντανή, δημιουργική της δυνατότητα.
Πώς συνδέονται τα δύο κείμενα; Και τα δύο κείμενα εστιάζουν στην αντίληψη που έχει το σχολείο για τη γλώσσα και τη διδασκαλία της. Πρόκειται για μια αντίληψη έξω από την καθημερινή ζωή, που ευνουχίζει τη δημιουργικότητα των παιδιών, ενισχύει τις κοινωνικές ανισότητες και αγνοεί την ετερογένεια των σχολικών τάξεων. Και τα δύο κείμενα υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας πρέπει να λάβει υπόψη της την αξία της μητρικής γλώσσας, την παιδαγωγική αξία του λάθους και το γεγονός ότι τα παιδιά φτάνοντας στο σχολείο έχουν ήδη κατακτήσει το λόγο. Με άλλα λόγια η έμφαση να δίνεται στην επικοινωνία και όχι στη στείρα αναπαραγωγή. Στα κείμενα θα βρείτε προτάσεις για μια τέτοιου τύπου διδασκαλία. Περιμένουμε τη δική σας γνώμη. Καλές αναγνώσεις!! |