Ακόμα και αν δε συνέβαινε αυτό...

Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική, αν ο εκπαιδευτικός αναζητούσε εκ των υστέρων το συνεκτικό ιστό γύρω από τον οποίο θα διαρθρώνονταν οι αυθόρμητες παρατηρήσεις και αναζητήσεις των παιδιών. Αυτός ο συνεκτικός ιστός θα αποτελούσε και το όριο μέσα στο οποίο θα έπρεπε να επεκταθούν οι δραστηριότητες και οι αναζητήσεις της ομάδας, ώστε να μη χαθεί το συνολικό νόημα με τη συνεχή μετάβαση από το ένα θέμα στο άλλο.

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, εάν το κείμενο εντασσόταν σε μια θεματική ενότητα της οποίας ο συνεκτικός ιστός θα ήταν το θέμα «Περίεργα φυσικά φαινόμενα» ή «Ουράνια σώματα» κ.λπ., τότε οι αναζητήσεις των παιδιών θα είχαν νόημακαι θα κινούνταν σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Η επεξεργασία που είχε στο μυαλό του ο εκπαιδευτικός θα προσαρμοζόταν απλώς στις απαιτήσεις αυτής της θεματικής και θα τροποποιούνταν όπως είδαμε παραπάνω.

Είναι σημαντικό να γίνει σαφές ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού σε σχέση με τη συνολική οργάνωση και ευθύνη για την πορεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν αναιρείται από το γεγονός ότι τα παιδιά αυτενεργούν και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Ο εκπαιδευτικός έχει στο μυαλό του έναν κορμό γνώσεων που θέλει να αποκτήσουν οι μαθητές του και «καθοδηγεί» τα παιδιά σε θεματικές ή «προτείνει» ο ίδιος θεματικές που να επιτρέπουν να δομηθούν αυτές οι γνώσεις και στο μυαλό των παιδιών. Ο εκπαιδευτικός έχει στο μυαλό του στόχους (μεθοδολογικές και άλλες δεξιότητες) και επενδύει τις δραστηριότητες με αυτούς. Εξακολουθεί να «ελέγχει» την κατάσταση, έχει όμως περισσότερο ένα ρόλο «διαμεσολαβητή» (ανάμεσα στα παιδιά και τη γνώση) και για αυτό είναι περισσότερο ευέλικτος και ανοιχτός στις προτάσεις των ίδιων των παιδιών και στα ενδιαφέροντά τους.