Η αίσθηση του ματαιωμένου νοήματος

Εκείνο που λειτουργεί αποθαρρυντικά στους περισσότερους εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης σε τάξεις με αλλόγλωσσους μαθητές είναι η αίσθηση του ματαιωμένου νοήματος, το οποίο γνωρίζουν οι ίδιοι, αλλά δεν μπορούν να το δουν τα παιδιά λόγω των γλωσσικών ή άλλων δυσκολιών τους.

Αν όμως ξεκινήσουμε από την αφετηρία της ετερότητας του νοήματος, θα δούμε πως θα αντιμετωπίζαμε το ίδιο πρόβλημα σε οποιαδήποτε τάξη, γιατί απλούστατα οι μαθητές δεν είναι διαφορετικοί μόνο μεταξύ τους αλλά και διαφορετικοί από τον εκπαιδευτικό. Άρα, στην ουσία δεν πρόκειται καν για πρόβλημα αλλά για μια δεδομένη παράμετρο κάθε ομαδικής ανάγνωσης, την οποία πρέπει να πάρουμε σοβαρά υπόψη στην οργάνωση της αναγνωστικής διαδικασίας.  

Αν λοιπόν μετατοπίσουμε την έμφαση από την ορθότητα της ερμηνείας στους λόγους για τους οποίους ο κάθε μαθητής δίνει αυτήν ή την άλλη ερμηνεία, τότε μπορεί να καλλιεργηθεί ένα κλίμα διαλόγου και να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν όλοι οι μαθητές, αφού θα πάρουν το μήνυμα ότι αυτό που θα πουν δε θα χαρακτηριστεί αυτόματα ορθό ή λανθασμένο, αλλά θα αντιμετωπιστεί με ανοχή και σεβασμό.

Σημασία έχει, εξάλλου, να εργάζονται οι μαθητές σε ομάδες μεικτών αναγνωστικών ικανοτήτων, έτσι ώστε να αλληλοβοηθιούνται, αλλά και να δοκιμάζουν την προσωπική ανταπόκρισή τους στο κείμενο στο πλαίσιο μιας μικρής ομάδας και όχι κατευθείαν μπροστά σε ολόκληρη την τάξη. Μέσα στην ομάδα, εξάλλου, αναδεικνύονται καλύτερα οι ιδιαίτερες ικανότητες του κάθε μαθητή: άλλος μπορεί να χειριστεί με μεγαλύτερη άνεση τον προφορικό λόγο, άλλος να γράψει κάτι με αφορμή το κείμενο, άλλος να εικονογραφήσει το κείμενο, άλλος να το «ντύσει» με μουσική.
Ποια είναι λοιπόν η σημασία της ανάγνωσης;