Η σημασία της επιλογής του βιβλίου

Η επιλογή του βιβλίου δεν είναι απλώς η αφετηρία της αναγνωστικής διαδικασίας, αλλά είναι στενά συνυφασμένη με ολόκληρη την έκβασή της, καθώς σχετίζεται με τις αναγνωστικές προσδοκίες και την επιδιωκόμενη χρήση του κειμένου. Γι' αυτό είναι σημαντικό την ευθύνη για την επιλογή των κειμένων προς ανάγνωση να έχουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, που γνωρίζουν τους μαθητές τους, βοηθούμενοι προφανώς από σχετικές προτάσεις που θα τους γίνονται.

Ο συγκεντρωτισμός του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος ευθύνεται για την εμμονή του στην έκδοση κοινών σχολικών ανθολογίων για όλα τα σχολεία της επικράτειας, τη στιγμή που όλα τα στοιχεία δείχνουν τη μεγάλη διαφοροποίηση του μαθητικού πληθυσμού.

Όπως φαίνεται και στο διάλογο του παραδείγματός μας, η κατάσταση αυτή, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία σχολικών βιβλιοθηκών, δημιουργεί πολλούς δισταγμούς στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν άλλα κείμενα στο σχολείο, αν και δεν απαγορεύεται, τουλάχιστον σε ένα ποσοστό. Η επιλογή των κειμένων, ωστόσο, παίζει σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση της κοινότητας της τάξης και στην εξασφάλιση της ισοτιμίας.

Καθόσον οι μαθητές μιας τάξης είναι διαφορετικά άτομα με διαφορετικά γούστα και, πιθανόν, διαφορετική κοινωνική και πολιτισμική προέλευση, η επιλογή των βιβλίων πρέπει να διατηρεί τις ισορροπίες, ώστε όλοι οι μαθητές να έχουν μερίδιο στην ανάγνωση. Τούτο σημαίνει ότι η μορφή και η γλωσσική ποικιλία των κειμένων πρέπει άλλοτε να είναι οικεία και εύληπτη και άλλοτε να κεντρίζει ―και ενίοτε να ανατρέπει― τα στερεότυπα και τα κεκτημένα, έτσι ώστε να δημιουργούνται διαφόρων βαθμών δυσκολίες και να επιστρατεύονται διαφορετικών ειδών δεξιότητες σε κάθε κείμενο, που να δίνουν την ευκαιρία σε όλα τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τις ικανότητές τους. Η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία των κειμένων, εξάλλου, ως προς τα είδη, τις εποχές, τις κουλτούρες, τα γλωσσικά ιδιόλεκτα δίνει την ευκαιρία για αναμέτρηση με διαφορετικές αξίες και γνωριμία με το ξένο και το άλλο. Άρα, το πρόβλημα της επιλογής είναι κεντρικό και περίπλοκο για όλους τους μαθητές και όχι μόνο για τους αλλόγλωσσους, ούτε μπορεί να συρρικνωθεί στην απόφανση: «Οι αλλόγλωσσοι μαθητές χρειάζονται μικρότερα και ευκολότερα κείμενα».
Το θέμα της έκτασης των κειμένων