Στην Α' τάξη

Η παλιά και καθιερωμένη καθοδηγούμενη μορφή εργαστηριακής άσκησης, που προωθείται, είναι εκπαιδευτικά ευσταθής. Προσφέρει τη δυνατότητα ελέγχου της τάξης, και στις σημερινές συνθήκες δε δημιουργεί προβλήματα στην κάλυψη του περιεχομένου (το θεσμοθετημένο πρόγραμμα προβλέπει τον απαιτούμενο χρόνο για απασχόληση των μαθητών σε εργαστηριακές ασκήσεις). Έτσι, εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι το τι θα μάθουν οι μαθητές.

Εδώ θα πρέπει να ενεργοποιηθεί κάποια πρακτική απλοποίησης ή μετασχηματισμού του περιεχομένου. Και μόνο η σκέψη ότι οι μαθητές θα έπρεπε να συγκροτήσουν τη θεωρητική ιδέα του «εκκρεμούς», μέσα από μια εργαστηριακή άσκηση, θα έπρεπε να αποδιοργανώνει και τον πιο έμπειρο εκπαιδευτικό.

Ο ρεαλιστικός στόχος που φαίνεται να επιλέγεται πρώτος στην περίπτωσή μας είναι «να μάθουν οι μαθητές να κατασκευάζουν ένα απλό εκκρεμές». Πρόκειται για ένα στόχο που για να τον πετύχουν τα παιδιά θα πρέπει να συνδέσουν (παρεμβατικά και αναπαραστατικά) με το τελικό τους προϊόν κάποιες καθημερινές υλικές οντότητες/έννοιες (όπως «νήμα», «βαρίδι») με κάποιες περισσότερο τεχνικές (όπως «ορθοστάτης», «βάση» ή «στέλεχος» του ορθοστάτη), μέσα από δραστηριότητες (όπως «συναρμολογώ», «δένω», «στερεώνω»).

Πρόκειται, δηλαδή, για μια εμπειρική διαδικασία μάθησης που συντελείται μέσα σε ένα σχετικά οικείο περιβάλλον, με αρκετές συνήθως «δοκιμές και πλάνες». Στη διαδικασία αυτή φαίνεται ότι, κατά κανόνα, οι μαθητές πετυχαίνουν. Αν μάλιστα θελήσουμε η διαδικασία αυτή να προκαλέσει αφενός το προσωπικό ενδιαφέρον των μαθητών και αφετέρου την ανάπτυξη της λογικής των κριτηρίων ελέγχου, μπορούμε να τη συνδυάσουμε και με κάποιας μορφής διαγωνισμό: Ποιοι, για παράδειγμα, έφτιαξαν το πιο «γερό» εκκρεμές; Και πώς το έφτιαξαν;

Με τον τρόπο αυτό θα καταναλωθεί, πιθανότατα, μία διδακτική ώρα.
Τι έμαθαν οι μαθητές;