Η σημασία δεν προσεγγίζεται με αποσπασματικές λέξεις και προτάσεις

Η σημασία δεν προσεγγίζεται με αποσπασματικές λέξεις και προτάσεις, ξεκομμένες από το κείμενο όπου ανήκουν και, γενικότερα, από το λόγο και τις συνθήκες παραγωγής του: η ερμηνεία από τον εκπαιδευτικό ξεκομμένων λέξεων στη 2η σκηνή, χωρίς αξιοποίηση του πλαισίου «Μικρές αγγελίες για ενοικίαση και πώληση σπιτιών», δεν οδηγεί τελικά στη νοηματοδότηση του κειμένου.

Για να γίνει κάτι τέτοιο, ο εκπαιδευτικός θα έπρεπε να εστιάσει στο είδος του κειμένου και στην περίσταση, δηλαδή γιατί γράφουμε τη μικρή αγγελία και ποιες πληροφορίες περιέχει, ώστε να οδηγηθούν τα παιδιά να προσεγγίσουν διαισθητικά τη σημασία των λέξεων μέσα στα συμφραζόμενα και κατόπιν, αν χρειαστεί, να κάνουν χρήση ορισμών λεξικού. Επιπλέον, για να συνειδητοποιήσει ο μαθητής γιατί πρέπει να κάνει συγκεκριμένες γλωσσικές επιλογές ανάλογα με το είδος του κειμένου και την περίσταση, είναι απαραίτητο σε πρώτη φάση να επεξεργαστεί, με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού, αυθεντικά κείμενα του κοινωνικού χώρου και σε δεύτερη φάση να παραγάγει ανάλογα κείμενα.

Για παράδειγμα, στις «Μικρές αγγελίες» που αναφέρθηκαν παραπάνω, μετά την επεξεργασία των κειμένων ακολουθεί άσκηση παραγωγής λόγου με μίμηση περίστασης επικοινωνίας: Η θεία σου και ο θείος σου αποφάσισαν να μετακομίσουν από την Κομοτηνή στην Ξάνθη. Έτσι, όλη η οικογένεια ετοιμάζεται για τη μετακόμιση. Το σπίτι όπου έμεναν έως τώρα θέλουν να το νοικιάσουν. Μήπως μπορείς να τους βοηθήσεις και να γράψεις την αγγελία που θα δημοσιευτεί στην τοπική εφημερίδα του σπιτιού;

Μ' αυτό τον τρόπο ο μαθητής γίνεται αποδέκτης και παραγωγός λόγου εντός συμφραζομένων. Αν δε δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο, γιατί να έχει κίνητρο να δημιουργήσει ένα κείμενο, και μάλιστα σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική του; Η έλλειψη πλαισίου, άρα και κινήτρου, είναι αυτή που αναιρεί από την 3η σκηνή τη δυναμικότητά της: οι τηλεφωνικές συνομιλίες είναι «φτωχές» σε λεξιλόγιο και αμήχανες γιατί δεν έχουν θέμα, δεν εντάσσονται σε περίσταση επικοινωνίας. Ας το σκεφτούμε λίγο. Ποιο ενήλικο άτομο θα έμπαινε σε διαδικασία να μιλήσει στο τηλέφωνο χωρίς να υπάρχει κάποιο θέμα, κάποιος σκοπός; Για παράδειγμα, «Ο Φαρούκ έχασε το σκύλο του και έβαλε αγγελία στην εφημερίδα Φωνή της Ξάνθης. Ένα άλλο παιδί, ο Νίκος, βρίσκει το σκύλο του Φαρούκ και τον παίρνει τηλέφωνο».
Έτσι, τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν ένα διάλογο με συγκεκριμένο πομπό, δέκτη και σκοπό της επικοινωνίας.