Συγκρούσεις ανάμεσα στην ταυτότητα και τη μάθηση

Συχνά οι εκπαιδευτικοί ερμηνεύουν τη δυσκολία των μαθητών απέναντι στη μάθηση
  • είτε ως αποτέλεσμα μειωμένης ικανότητας ή λιγότερης ευφυΐας
  • είτε ως έλλειψη κινήτρων ή ανεπαρκή προσπάθεια.
Έτσι, άλλοτε πολλαπλασιάζουν τις πρωτοβουλίες τους για να κινητοποιήσουν τους μαθητές και άλλοτε απογοητεύονται και αποθαρρύνονται. Συνήθως οι εκπαιδευτικοί δεν αναζητούν άλλα αίτια τα οποία ενδέχεται να αναστέλλουν τις ικανότητες των παιδιών και να εμποδίζουν τη μάθηση.

Aυτά τα άλλου τύπου εμπόδια στη μάθηση μπορεί να τα «φωτίσει» η Ψυχολογία συμβάλλοντας έτσι στην αναγνώρισή τους από τους εκπαιδευτικούς. Tα πιο προφανή εμπόδια από τη σκοπιά της Ψυχολογίας είναι οι απειλές προς την ταυτότητα τις οποίες ενδέχεται να ασκούν διάφορες πλευρές της εκπαίδευσης. Τέτοιες απειλές συχνά προέρχονται από αυτό που ονομάζεται «υποκειμενικό αναλυτικό πρόγραμμα», με το οποίο εννοούμε τις συγκεκριμένες, συναισθηματικά φορτισμένες σημασίες που μπορεί να έχει κάθε γνωστικό αντικείμενο για το μαθητή.  

Σύμφωνα με τον Bracher (1999), υπάρχουν πλήθος γνωστικές πληροφορίες που είναι πιθανό να απειλήσουν την οντολογική ταυτότητα του μαθητή, όπως

  • το μάθημα της Περιβαλλοντικής Αγωγής, που αποκαλύπτει στο μαθητή το ελάχιστο μέγεθος της Γης σε σχέση με το σύμπαν,
  • το μάθημα της Γεωλογίας, που υπογραμμίζει την τεράστια σχετικότητα του χρόνου σε σχέση με το πεπερασμένο της ζωής του ανθρώπου.
Και όχι μόνον αυτά