Το ελληνικό σχολείο και η διδασκαλία του γραπτού λόγου |
| Το ελληνικό σχολείο αντιμετωπίζει τη διδασκαλία του γραπτού λόγου με παραδοσιακό και λανθασμένο τρόπο. Τα γραπτά κείμενα των μαθητών γράφονται άπαξ και αξιολογούνται από τον εκπαιδευτικό χωρίς να δίνεται η δυνατότητα στο μαθητή να επέμβει στο κείμενό του, να το βελτιώσει και να το παρουσιάσει εκ νέου για αξιολόγηση. Εάν σκεφτούμε τα απαιτητικότερα κείμενα που γράψαμε όλοι μας κάποτε ως ενήλικες (διατριβές, υφηγεσίες, επιστημονικά άρθρα, βιογραφικά σημειώματα, αλλά ακόμη και αιτήσεις για ζητήματα στα οποία διακυβεύεται κάτι σημαντικό), η διαδικασία παραγωγής τους ήταν εντελώς αντίθετη από αυτήν του σχολείου. Το κείμενό μας γράφτηκε, το είδαν και το συζήτησαν φίλοι, συνάδελφοι, ο επόπτης της διατριβής, ξαναγράφτηκε, σβήστηκε, ξαναδιαβάστηκε, ξαναδιορθώθηκε και τότε μόνο πήρε το δρόμο του για να «αξιολογηθούμε». Κάτι άλλο που είναι σαφώς διαφορετικό στον πραγματικό κόσμο των ενηλίκων είναι το γεγονός ότι ο ενήλικας γράφει πάντοτε για συγκεκριμένο ακροατήριο και εντός κάποιας συγκεκριμένης επικοινωνιακής συνθήκης. Απευθυνόμαστε στο φίλο μας, στο γονιό μας, στον υποψήφιο εργοδότη μας, στον ερωτικό μας σύντροφο, στην επιστημονική μας κοινότητα, στον τραπεζίτη μας, στον ασφαλιστή μας κ.ο.κ. Ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που τίθεται προς διερεύνηση είναι: τι είδους κείμενα παράγουν οι μαθητές στις γραπτές τους εργασίες; Πόσο έτοιμο είναι το σχολείο να αποδεχθεί εκ μέρους των μαθητών παραγωγή γραπτού λόγου που δε θεωρείται σχολικό είδος; Ποια είναι τα επιτρεπόμενα κείμενα εντός της σχολικής αίθουσας; Στο παράδειγμά μας, το λανθάνον διακείμενο (συγκεκριμένη τηλεοπτική εκπομπή δημοφιλής μεταξύ των παιδιών αυτής της ηλικίας) προφανώς δεν εκτιμάται από το δάσκαλο. Λέγοντας δάσκαλος, δεν αναφέρομαι στο συγκεκριμένο δάσκαλο του παραδείγματός μας αλλά στο συλλογικό υποκείμενο έλληνας δάσκαλος, στον τρόπο με τον οποίο έχει εκπαιδευτεί, στον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνει και νοηματοδοτεί την εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτά δεν είναι ζητήματα ατομικά/υποκειμενικά. είναι ζητήματα διαμόρφωσης της υποκειμενικότητας των εκπαιδευτικών, μέσω κειμένων και ευρύτερων πρακτικών στο χώρο του εκπαιδευτικού συστήματος, εκπαιδευτικών πρακτικών και επιμόρφωσης. Το επιτυχημένο γράψιμο είναι μια στοχαστική διαδικασία: ένα καλογραμμένο κείμενο είναι αποτέλεσμα προηγούμενης ανάγνωσης, συζήτησης, σημειώσεων, πειραματισμού, αναζήτησης λέξεων και φράσεων στο λεξικό, συζήτησης με τον εκπαιδευτικό... 
|
| Τα κειμενικά είδη |
