Ο ρόλος του περιβάλλοντοςΜια από τις συνέπειες της θεώρησης της μάθησης ως «απόκτησης» γνώσης αφορά στον τρόπο με τον οποίο διαχωρίζει το μαθητή από το αντικείμενο μάθησης. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι μια τέτοια οπτική συνδέεται με λογικές «αγοράς». Η μαθηματική γνώση συγκροτείται από γεγονότα, έννοιες και διαδικασίες («αγαθά») τα οποία, με κάποιον τρόπο, θα πρέπει να «μεταβιβαστούν» στους μαθητές («καταναλωτές»). Ο εκπαιδευτικός («ιδιοκτήτης»), ο οποίος έχει πρόσβαση στα «αγαθά», μπορεί, μεταφορικά, να τα «παραδώσει» στους μαθητές. Μια επιπλέον συνέπεια αυτής της προσέγγισης σχετίζεται με τη διάκριση των αρμοδιοτήτων στην τάξη: οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν και οι μαθητές μαθαίνουν. Αν οι τελευταίοι αποτυγχάνουν, αυτό αποδίδεται είτε στον εκπαιδευτικό, ο οποίος απέτυχε να «παραδώσει τα αγαθά», είτε στο μαθητή, ο οποίος δεν κατάφερε να τα αποκτήσει και να τα διατηρήσει.Σε αντίθεση με την παραπάνω θεώρηση, η μάθηση ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του ατόμου σε συγκεκριμένες καταστάσεις επικεντρώνεται στην κοινωνική φύση της διαδικασίας κατανόησης του αντικειμένου της μάθησης. Η γνώση γίνεται αντιληπτή ως προϊόν κοινωνικής συμφωνίας και συμμετοχής σε κοινωνικές πρακτικές και όχι ως κάτι το οποίο υφίσταται, ανεξάρτητα από αυτόν που μαθαίνει, σε αναμονή να μεταβιβαστεί. Για να γίνει αυτό κατανοητό, ας θεωρήσουμε, για παράδειγμα, το ερώτημα: «Ποιο κλάσμα αναπαριστά το παρακάτω διάγραμμα;». Οι περισσότεροι άνθρωποι θα απαντούσαν 2/5. Ωστόσο, αν αναγνωστεί με διαφορετικούς τρόπους, μπορεί να θεωρηθεί ότι αναπαριστά το κλάσμα 3/5 (τα μη σκιασμένα μέρη) ή το 1½ (εκλαμβάνοντας το σκιασμένο μέρος ως μονάδα) ή ακόμη και το 12/3 (εκλαμβάνοντας το μη σκιασμένο μέρος ως μονάδα). Δεν υπάρχει κάποιο εγγενές χαρακτηριστικό του διαγράμματος που να επιβάλλει το 2/5 ως τη σωστή απάντηση. Δραστηριότητες όπως η παραπάνω απλώς προσφέρουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο τα άτομα-μαθητές μαθαίνουν ότι ο «αποδεκτός» (κοινωνικά συμφωνημένος) τρόπος ερμηνείας του διαγράμματος είναι 2/5. Διαβάζουν, λοιπόν, το διάγραμμα ως 2/5 γιατί αυτός είναι ο τρόπος ανάγνωσής του από τους εκπαιδευτικούς, τα βιβλία, τους συμμαθητές κτλ. Ο μαθητευόμενος γίνεται, επομένως, μέρος μιας «κοινότητας πρακτικής» η οποία διαβάζει κλάσματα με αυτό τον τρόπο. |
||||||
Η τάξη ως κοινότητα πρακτικής |