Τα στερεότυπα είναι σωστά ή λάθος; |
|
Μια άλλη εκδοχή, στο ίδιο πνεύμα, η οποία απασχόλησε την έρευνα ήταν η αναζήτηση πάνω στο σωστό και στο λάθος των στερεοτύπων. Eάν πρόκειται για προκαταλήψεις, τότε θα πρέπει να είναι εύκολο να αντικαταστήσουμε κάθε λανθασμένη, ανακριβή και άκαμπτη αντίληψη με τη σωστή. Μήπως όμως τα στερεότυπα δεν είναι τελείως αυθαίρετες κατασκευές και, αντίθετα, περιέχουν έναν «κόκκο αλήθειας»; Mήπως, για παράδειγμα, είναι αλήθεια ότι τα αγόρια έχουν περισσότερα ηγετικά χαρακτηριστικά και γι' αυτό εκλέγονται στο δεκαπενταμελές;
Ο αντίλογος σ' αυτή την απορία είναι ότι τα στερεότυπα μπορεί μεν να περιγράφουν κάποια χαρακτηριστικά, δεν είναι όμως καθόλου εύκολο να διαψευσθούν ή να επικυρωθούν με επιστημονικές αποδείξεις και να αποκτήσουν ερμηνευτική ισχύ. Mπορεί πράγματι τα παιδιά των αγροτών να έχουν χαμηλότερες επιδόσεις στο σχολείο, αλλά αυτή η πληροφορία δε μας δίνει καμία απολύτως ένδειξη των αιτίων του φαινομένου και δεν υπάρχει το παραμικρό στοιχείο το οποίο επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι αυτά τα παιδιά έχουν μικρότερες ικανότητες. Άρα, μπορεί τα στερεότυπα να έχουν ψυχολογική και κοινωνική εγκυρότητα, χωρίς να είναι δυνατό να τα αντιστοιχίσουμε με μια «αντικειμενική πραγματικότητα». Ένας από τους λόγους μη αντιστοιχίας τους με την πραγματικότητα είναι ότι τα στερεότυπα αντικατοπτρίζουν τη φύση της διομαδικής συνθήκης σε μια δεδομένη στιγμή. Όλοι ξέρουμε ότι τα στερεότυπα γίνονται πιο έντονα και επιθετικά όταν υπάρχουν κοινωνικές εντάσεις ανάμεσα στις ομάδες. Σε στιγμές, για παράδειγμα, εθνικιστικής έξαρσης οι αξιολογήσεις μας για τους μετανάστες ή τις μειονοτικές ομάδες γίνονται αυτόματα πολύ πιο αρνητικές. |
|
Τα στερεότυπα ως κοινωνικές αναπαραστάσεις |