Το αίσθημα της πολιτισμικής υπεροχής


Θα πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι η αντίληψη για την εθνική ομοιογένεια συνυπάρχει σε μεγάλο βαθμό με ένα αίσθημα πολιτισμικής υπεροχής των Ελλήνων απέναντι στους άλλους λαούς. Η έμφαση στην αναλλοίωτη διατήρηση των εθνικών πολιτισμικών χαρακτηριστικών από την αρχαιότητα στηρίζει τη βεβαιότητα ότι η ελληνικότητα δεν έχει υποστεί επιδράσεις από άλλους λαούς, παρά τη μακρόχρονη κοινή ζωή ή ιστορική πορεία. Ένα τέτοιο σχήμα αρνείται την αλληλεπίδραση των λαών ως βασικό χαρακτηριστικό της πολιτισμικής εξέλιξης. Αντιλαμβάνεται τις επιδράσεις ως αλλοίωση των χαρακτηριστικών αυτού που τις δέχεται και έμμεσα θεωρεί ότι ανώτεροι πολιτισμοί είναι αυτοί που δε δέχονται, αλλά ασκούν επιδράσεις. Έτσι, η έμφαση στην ομοιογένεια κινδυνεύει να καλλιεργήσει ξενοφοβικά αισθήματα στο όνομα της διαφύλαξης των «αυθεντικών» εθνικών χαρακτηριστικών από «αλλότριες» επιδράσεις.