Ο στρατός της δεκαετίας του '60 δεν ήταν το «κολέγιο» που είναι σήμερα. Ακόμα και το λιμενικό, όπου έχω υπηρετήσει, για τα σημερινά μέτρα θα ήταν κάτι σαν πειθαρχικό τάγμα πεζοναυτών. Μέσα στη γενικότερη αποκτήνωση της βασικής εκπαίδευσης, οι φωνές των υπαξιωματικών στους βοηθούς της κουζίνας «Ρε, Μωάμεθ, καθάρισε τα καζάνια» δε σόκαραν. Το ίδιο και το γεγονός ότι οι μουσουλμάνοι που έκαναν τη βασική τους εκπαίδευση στο ναυτικό, παρ' όλο που είχαν πλήρη ελληνική υπηκοότητα, δε δικαιούντο να φέρουν όπλο. Δε νομίζω ότι με τη δική μας ταλαιπωρία θα καθόμαστε να ασχοληθούμε με το φροϋδικό ευνουχισμό των μουσουλμάνων, αφού για το στρατιώτη το όπλο του είναι το «καταλαβαίνουμε τι». Οπότε οι μουσουλμάνοι της Θράκης και τα όποια προβλήματα τους ξεχάστηκαν γρήγορα. Η υφήλιος όμως γινόταν μια γειτονιά. Στο Βερολίνο τη δεκαετία του '70 οι Έλληνες δεν ξεπερνούσαν τις επτά χιλιάδες. Αντίθετα οι Τούρκοι, συγκεντρωμένοι στο Kreuzberg, ξεπερνούσαν τις 200 χιλιάδες. Ενστικτωδώς διαπαιδαγωγημένος από τα ελληνικά σχολικά βιβλία περίμενα ότι το λιγότερο που σχεδίαζαν ήταν να μας σουβλίσουν και ευτυχώς που υπήρχε το γερμανικό κράτος να μας προστατεύσει από τα μαχαίρια τους. Σύντομα όμως κατάλαβα ότι για το γερμανικό κράτος Τούρκοι και ΄Ελληνες, Αιγύπτιοι και Γιουγκοσλάβοι δεν είμαστε παρά Gastarbeiter ή Kanaken, που ήταν ο ρατσιστικός όρος και εξομοίωνε κάθε νότιο ξένο με Πολυνήσιο. Αργότερα κατάλαβα ότι η τούρκικη κουζίνα ήταν μια περιπλοκότερη εκδοχή της ελληνικής, ότι λέξεις της παιδικής μου ηλικίας όπως ο μπεκιάρης και το σικλέτι δεν ήταν ακριβώς ελληνικά του Ομήρου. ΄Οτι με τους Τούρκους είμαστε διαφορετικοί. Με τους Φινλανδούς όμως είμαστε ακόμα πιο διαφορετικοί, αλλά δεν πιστεύουμε ότι είναι έτοιμοι να καβαλήσουν έναν τάρανδο και να έρθουν να μας σφάξουν. ΄Οτι είναι πολύ λογικό να έχουμε προηγούμενα από την τουρκική κατοχή των 400 χρόνων, αλλά ότι με τους γείτονές σου συνήθως «πλακώνεσαι» και αν ο προαιώνιος εχθρός μας ήταν το Περού, αυτό πραγματικά κάτι θα έλεγε για τον «παλιοχαρακτήρα» των Περουβιανών. Αυτό που το Βερολίνο είχε κάνει ήταν να μου αλλάξει τη γνώμη για τους Τούρκους.