Η συμμετοχή των παιδιών μπορεί να εξασφαλιστεί;

Η απάντηση είναι καταφατική. Αρκεί να βρεθούν οι τρόποι που καθετί θα ανταποκρίνεται κάθε φορά στις συγκεκριμένες ανάγκες των συγκεκριμένων παιδιών στις συγκεκριμένες συνθήκες.

Το πρώτο βήμα για να πετύχει κανείς κάτι τέτοιο είναι η κατανόηση του πλαισίου μέσα στο οποίο παράγεται η εκπαιδευτική διαδικασία. Στις σκηνές της Θράκης χρειάζεται κανείς να καταλάβει πρώτα τη σημασία της μητρικής γλώσσας, τη συναισθηματική επένδυση σε αυτήν, τις διαφορετικές πολιτισμικές αναφορές, για να μπορεί να σχεδιάσει δραστηριότητες που να κινητοποιούν το ενδιαφέρον των παιδιών.

Tο δεύτερο βήμα είναι να χρησιμοποιήσει υλικό που να λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες των παιδιών, τις αναπαραστάσεις τους για τον κόσμο, τις πολιτισμικές τους αναφορές. Πάλι στην περίπτωση της Θράκης, οι εικόνες παίζουν αυτόν το ρόλο, συνιστώντας ταυτοχρόνως έναυσμα για τη διδασκαλία και γέφυρα ανάμεσα στον κόσμο του σπιτιού και στον κόσμο του σχολείου.

Tο τρίτο βήμα είναι να προσπαθήσει κανείς να κατανοήσει τις επιθυμίες των παιδιών, αλλά και να δημιουργήσει καινούριες, προκαλώντας γνωστικά κενά προς πλήρωση. Mε άλλα λόγια, όπως στην περίπτωση του Kλοντ, χρειάζεται μια διαφοροποιημένη παιδαγωγική προσέγγιση που να επιτρέπει στον καθένα να επιλέξει το δρόμο για τη μάθηση που του ταιριάζει και κυρίως τη χρονική στιγμή που θα γίνει κάτι τέτοιο.

Και οι εκπαιδευτικοί;