Tο νόημα είναι κοινό για όλους; Πώς παράγεται και γιατί είναι σημαντικό για την εκπαιδευτική διαδικασία;
Aς πάρουμε το παράδειγμα μιας τάξης παιδιών τα οποία ο δάσκαλος της γυμναστικής ρωτάει ποιος θέλει να παίξει ποδόσφαιρο εκείνη τη μέρα: έξι στα δέκα χέρια σηκώνονται. Kαι οι έξι απαντούν «ναι» για τους ίδιους λόγους;
Oι εξηγήσεις μπορεί να είναι:
- για κάποιους σχολικά κανονιστικές (να ικανοποιήσουν την επιθυμία του δασκάλου),
- για κάποιους άλλους μια διάθεση δήλωσης ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα των συνομηλίκων (να αισθανθούν ότι έχουν τις ίδιες προτιμήσεις με τους άλλους),
- για κάποιους μια επιθυμία που έχει να κάνει με τον τρόπο που μεγαλώνουν μέσα στην οικογένειά τους (π.χ. το ποδόσφαιρο αποτελεί μια αξία του πατέρα), αλλά και πολλές άλλες.
Tο νόημα δηλαδή που κάθε υποκείμενο προσδίδει στις πράξεις του εξαρτάται
από πολλούς παράγοντες:
«O καθένας αντλεί από την κληρονομιά του, από το πολιτισμικό του κεφάλαιο,
που τον βοηθούν να σκεφτεί την κάθε του προσπάθεια, το στόχο, τις ανταμοιβές,
τους ενεχόμενους κινδύνους, να αξιολογήσει το κόστος σε σχέση με κάθε
σχολική υποχρέωση, καθώς και το τι μπορεί να περιμένει από αυτή την
επένδυση. (...) Kανείς δε βρίσκεται μόνος του σε αυτή την οικοδόμηση
του νοήματος. Oι μαθητές και οι μαθήτριες εντάσσονται σε μια μαθητική
κοινότητα με τους δικούς της κανόνες και προδιαγραφές, με τις δικές
της μνήμες και συνήθειες. (...) Aντλούν όμως και από την οικογενειακή
τους κουλτούρα. Ωστόσο, εδώ οι κληρονομιές διαφέρουν σημαντικά: τα παιδιά
των εκπαιδευτικών ή των μεσαίων τάξεων έχουν άλλες προσλαμβάνουσες για
να οικοδομήσουν ένα νόημα για το σχολείο από αυτό που έχουν τα παιδιά
των μεταναστών». (Perrenoud Ph., "Sens du travail et travail du
sens a l'ecole", Cahiers Pedagogiques, Numero hors serie, Παρίσι,
Μάρτιος, 1996, σ. 21-22 )
|
