Πολιτισμικά αυτονόητα

Ένας άλλος τρόπος να μιλήσουμε για τους προϊδεασμούς είναι μέσα από τον όρο πολιτισμικά αυτονόητα.

Όπως είδαμε παραπάνω, το ταξίδι, και γενικότερα η μετακίνηση στο χώρο, είναι για καθέναν από εμάς μία από τις μορφές που παίρνει η συνάντηση με τον «άλλο».

Το ξάφνιασμα και η έκπληξη που υπάρχουν εν δυνάμει στην εμπειρία του ταξιδιού, νοούμενου ως απομάκρυνση από το οικείο, αποκαλύπτουν πολύ περισσότερο από το πολιτισμικά «ξένο» αυτά που ονομάζουμε πολιτισμικά αυτονόητα: τις παραδοχές με βάση τις οποίες σκεφτόμαστε και δρούμε και τις οποίες εκλαμβάνουμε ως καθολικές και αμετάβλητες στο χρόνο.

Η εμπειρία αυτή, που είναι γνωστική και συναισθηματική συγχρόνως, χαρακτηρίζεται πολιτισμικό σοκ.

Ο κλονισμός, που λειτουργεί σαν ανακάλυψη, δεν αφορά τόσο στην αναγνώριση του «άλλου», όσο στην αναγνώριση των αρχών που διέπουν τις δικές μας συμπεριφορές, τους οικείους τρόπους ζωής. Από αυτή τη σκοπιά μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ορισμένες επιστημονικές μεθοδολογίες θεωρούν την απομάκρυνση από τα οικεία πράγματα και τις εκπλήξεις που επιφυλάσσει η απόσταση μέσα γνώσης, πορεία κατά την οποία ο εαυτός και ο άλλος φωτίζονται αμοιβαία
Μπορεί να ξεφύγει κανείς από τους «κλειστούς» πολιτισμικούς κώδικες;