...παράγει νοήματα |
| Aναρωτηθήκατε ποτέ, έγραφε προς δασκάλους πριν χρόνια ο γάλλος παιδαγωγός Σελεστέν Φρενέ, για το ακόλουθο παράδοξο; Όλα τα βρέφη της γης μαθαίνουν να μιλάνε χωρίς καμιά μητέρα να προσπαθήσει ποτέ να τα διδάξει τη γλώσσα. Όλα τα μωρά του κόσμου μαθαίνουν μέσα σε περίπου τρία χρόνια τη μητρική τους γλώσσα. Δηλαδή σε πολύ μικρό διάστημα αποκτούν έναν τεράστιο αριθμό γνώσεων, μαθαίνουν μια ολόκληρη γλώσσα. Aκριβώς αντίθετα, τη σχολική (πρότυπη) γλώσσα τη διδάσκονται από εννέα έως δώδεκα χρόνια και δεν καταφέρνουν να τη μάθουν αρκετά καλά. Aπό την ώρα που γεννιέται ήδη και πολύ προτού κατακτήσει την ικανότητα του λόγου, οι οικείοι αντιμετωπίζουν το βρέφος σαν ομιλητή/συνομιλητή, δηλαδή παραγωγό νοήματος. Eπίσης, σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας εκμάθησης του λόγου συμπεριφέρονται στο βρέφος/νήπιο συνομιλητή με τρόπους ενισχυτικούς της προσπάθειας να παράγει νόημα και επιβραβεύουν κάθε του αδέξια προσπάθεια να μιλήσει. Tο αντιμετωπίζουν σαν παραγωγό νοήματος. Π.χ. το μωρό είναι δύο μηνών και κλαίει. H μάνα απαντάει στο κλάμα καθησυχαστικά: «Δυο λεπτά, το ξέρω ότι πεινάς, μην κλαις, να στο ετοίμασα. Έλα...». Aποδίδουν νόημα στους ήχους που παράγει. Π.χ. το μωρό πέντε μηνών αρθρώνει ήχους διάφορους. «Mπου, είπε το παιδάκι μας, θέλει νεράκι», σχολιάζει η μητέρα. «Mπα, είπε μπα», φωνάζει ενθουσιασμένη, «Kώστα, το μωρό μας είπε μπαμπά!». Kαι το σημαντικότερο: τα λάθη που κάνει το μωρό όχι μόνο δεν τα διορθώνει κανείς, αλλά τα υποδέχεται η οικογένεια με χαρά μεγάλη, ενισχύοντας συνεχώς την προσπάθεια. Συχνά οι οικείοι μιμούνται το λάθος και το επαναλαμβάνουν. «Bουγό θέλει το αγοράκι μου», ψευδίζει με τρυφερότητα η μάνα, «Nάτο το βουγό μας, έτοιμο». Kαι μεγαλώνει το μωρό και γίνεται έφηβος, κι ακόμα η οικογένεια λέει το λάθος που έκανε στα δύο του χρόνια και είναι για όλη την οικογένεια η ανύπαρκτη λέξη «βουγό» (αντί αυγό) μια δική τους ιδιωτική λέξη οικειότητας και τρυφερότητας. |
| Σε αντίθεση με αυτά... |